De Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) is een standaardwerk op het terrein van de Nederlandse grammatica. In twee kloeke delen beschrijven de auteurs hoe onze taal werkt. Onlangs werd de digitale versie grondig herzien.
Een rijke bron
Sinds de ANS in 1984 verscheen, is het naslagwerk uitgegroeid tot een van de toonaangevende grammaticaboeken in het Nederlandse taalgebied. In 2002 verscheen een digitale versie van de editie uit 1997: de e-ANS. Bijna twintig jaar later was het tijd voor een grondige update.
De nieuwe e-ANS is nog altijd een rijke bron van taalkundige kennis. Alle kenmerken van het Nederlands worden tot in detail besproken, van de opbouw van woorden tot de onderliggende grammaticale structuur.
Wist je bijvoorbeeld dat we in het Nederlands nog steeds twee naamvallen onderscheiden? Dat gewapenderhand een bestaand woord is? Of dat Nederlandse zinnen weleens een aanloop nemen en soms ook een uitloop kennen?
Beschrijven versus voorschrijven
Het zijn slechts enkele wetenswaardigheden die je tegenkomt als je door de ANS bladert. Het is een waardevol boek voor wie de werking van het Nederlands wil doorgronden. Helaas is het niet erg bruikbaar voor de praktische taalgebruiker.
De e-ANS is namelijk een voorbeeld van descriptieve grammatica. Het boek beschrijft wel hoe de Nederlandse grammatica werkt, maar schrijft niet voor hoe je de taal correct gebruikt. Als je dat soort advies zoekt, kun je beter prescriptieve bronnen raadplegen, zoals de Schrijfwijzer van Jan Renkema.
Daarmee is ook meteen de zwakte van de ANS blootgelegd. Hoe interessant het ook mag zijn om te begrijpen hoe de taal werkt: voor veel lezers zal dit overkomen als een gebruiksaanwijzing van technisch LEGO, terwijl ze behoefte hebben aan een uitleg over DUPLO.
Een waardevol naslagwerk
De ANS is bijna veertig jaar oud. Toch is de houdbaarheidsdatum nog lang niet bereikt. Dankzij de recente update blijft het een waardevol naslagwerk voor docenten, schrijvers en andere liefhebbers van de Nederlandse taal.
Nieuwsgierig geworden naar de e-ANS? Raadpleeg de nieuwe versie via deze link.
Stephan Borggreve
28 mei 2021